ترس در اردوگاه اصولگرایان

20 خرداد 92 شهروند 

ترسی که در اردوگاه اصولگرایان ظاهر شد

حمیدرضا عظیمی/ فضای انتخاباتی این روزها هر چند چهره باطراوت خود را نشان نداده و بحث انتخابات میان مردم  هنوز جدی نشده است اما سیاسیون از هر فرصتی که به دست می آورند، استفاده می کنند تا بتوانند تاثیری بر این فضای غیر جدی بگذارند. البته عده ای هم حق دارند که با آب و تاب فضا را بسیار داغ نشان دهند یا حتی عده ای از اینکه فرد یا افرادی فضای انتخاباتی را سرد بخواند، دلگیر شوند و با تعبیراتی همچون نفوذی، عامل بیگانه یا هر تعبیر دیگر وی را برانند.

سنگ مان را همین ابتدا با مخاطب وا می کَنیم و  تاکید می کُنیم احساس سرد بودن فضای فعلی انتخابات بر اساس مشاهدات میدانی نگارنده است و این امکان وجود دارد که دیگران تعبیر داغ و سوزناک بودن از فضای فعلی رقابت های انتخاباتی داشته باشند که هیچ ایرادی هم ندارد اما باید توجه داشت این فضا طوری پیش رفته که داد امام جمعه مشهد را هم درآورده و وی را مجبور کرده تا این فتوا را صادر نماید که هر که رای ندهد، قطعا جایش در جهنم است.

به هر روی این فضای  انتخاباتی که هنوز با خط حماسه زاویه دارد و با آن مماس نشده است، راه زیادی دارد تا در قد و قواره آنچه قرار است به نام حماسه سیاسی بخوانیمش، ظاهر شود. رصد اظهار نظرهای مختلفی که در فضای سیاسی وجود دارد نیز همین موضوع را نشان می دهد.

به موازات چنین فضائی که با مناظرات روز جمعه، وارد فاز جدیدی شده است، به نظر می رسد جریان اصولگرائی، ترسی در خود احساس کرد و مطالعات میدانی آنها نیز احتمالا بر  این امر استوار است که وضعیت حجت الاسلام روحانی روز به روز در حال بهبود است.

روزی که روحانی در برنامه گزارش ویژه خبری شبکه دو حاضر شد و حسابی از خجالت حاج عزت ضرغامی درآمد، این انتظار وجود داشت که شیخ دیپلمات روند رو به رشدی را در سبد رای خود بیابد. رشد میزان محبوبیت روحانی، که در نظرسنجی های مراکز مختلف نیز صحت آن تایید شده است، اصولگرایان را به این صرافت انداخته که به طریقی از آن جلوگیری کنند.

اولین حرکت را سردار قالیباف در مناظرات روز جمعه انجام داد و سعی کرد نگاه دوگانه حسن روحانی را به مقوله آزادی و قومیت ها نشان دهد اما شیخ حقوقدان یک بار دیگر نیز روی قالیباف را همچون همتایش ضرغامی، سفید کرد؛ جلیلی، رضائی و حداد عادل هم هرکدام هم شانس خود را امتحان کردند اما نتیجه، آن چیزی نبود که آنها انتظارش را داشتند و نگاه شیخ به ویژه اینکه قرار نیست به موضوعات کشور، پادگانی نگاه کند، در نظر سنجی های روز بعد، خود را به خوبی نشان داد.

مطابق اخبار قرار است حداکثر تا 48 ساعت مانده به پایان تبلیغات، آیت اله هاشمی و سید محمد خاتمی به صورت تمام قد پشت سر روحانی حاضر شوند تا بتوانند سبد رای خود را به نحو مطلوبی در اختیار روحانی قرار دهند اما اصول گرایان از مدت ها قبل سعی داشتند هم هاشمی و هم خاتمی را از این کار منصرف کنند.

بررسی رسانه های نزدیک به اصولگرایان حاضر در انتخابات نشان می دهد این رسانه ها با بازتاب مسائلی که نشان دهد حمایت از روحانی با وجود احتمال شکست او، ممکن است به یک بدنامی بزرگ منجر شود، نقطه تمرکز برخی از آنهاست و این رسانه ها مثلا با بازتاب نامه عده ای از اصلاح طلبان یزد به هاشمی و خاتمی برای درخواست حمایت از عارف، دوپارگی جریان اصلاح طلبی را تداعی می کنند تا اگر قرار باشد فردی چون خاتمی  یا هاشمی و سایر اصلاح طلبان به صورت تمام قد پشت سر روحانی حاضر شوند، تردید درباره پیروزی او، این حمایت ها را کم رنگ تر کند. 

در این میان تحلیل های فردی اصولگرایان نیز اهمیت دارد به ویژه تحلیل های فردی که خود را مرد با نفوذ جریان اصولگرائی می داند، بسیار مهم است. محمد رضا باهنر در مصاحبه ای با خبرگزاری خانه ملت، درباره این موضوع گفته است: حافظه تاریخی و شناسنامه سیاسی حسن روحانی حاکی از نوع نگاه همسان او با هاشمی و برخورد فراجناحی است اما باید گفت که حمایت رسمی و جدی از سوی هاشمی و خاتمی در مورد روحانی اتفاق نخواهد افتاد، ممکن است یک جهت‌ها و علامت‌هایی داده شود اما به صورت بیانیه رسمی که این دو نفر بخواهند از روحانی حمایت کنند، به نظر من اتفاق نخواهد افتاد.

باهنر در ادامه صحبت های خود افزوده است:  آرای روحانی در نظرسنجی‌ها ۶ درصد بیشتر نیست و اگر هاشمی بخواهد بخشی از آرای خود (حدود ۱۰ درصد که بیشتر هم نمی‌تواند باشد) را به وی منتقل کند، جمع آرای روحانی به ۱۶ درصد خواهد رسید که او همچنان بعد از ولایتی نفر سوم خواهد بود و حتی به دور دوم هم نمی‌رسد.

نکته جالب این مصاحبه وقتی است که از باهنر سوال می شود، اگر حمایت خاتمی هم پشت سر روحانی بیاید، چطور؟ که جواب می دهد: بستگی دارد و من آن را عملیاتی نمی‌دانم، خاتمی بهتر می‌تواند آرای خود را به عارف منتقل کند، از نظر ساختاری اینگونه نیست که خاتمی به مانند هاشمی رای قابل توجهی داشته باشد و بتواند با انتقال آن تغییراتی جدی در صحنه انتخابات ایجاد کند. 

از سوی دیگر حجت‌الاسلام پناهیان نیز پس از آخرین مناظره انتخاباتی کاندیداهای انتخابات ریاست جمهوری در جلسه هفتگی هیئت محبین اهل بیت  قم در سخنرانی خود که توسط فارس و جهان بازتاب یافت، به نکاتی درباره این مناظره‌ها پرداخت و گفت: کناره‌گیری عارف به نفع روحانی یعنی سران اصلاح‌طلب هیچ جایگاهی در جامعه ندارند.

در این سخنرانی که به نظر می رسید پناهیان قصد دارد این پیغام را برساند که نباید عارف به نفع روحانی کنار برود، گفته شد: اگر آقای عارف به نفع آقای روحانی کنار برود، یعنی برای همیشه تفکر اصلاح‌طلبی نابود شده است؛ یعنی امروز تفکر غربگرا در اداره کشور و سران اصلاح‌طلب در جامعه هیچ جایگاهی ندارند.

به هر روی این نظرات تا روز انتخابات همچنان ادامه خواهد یافت اما صرف نظر از پیام حجت الاسلام پناهیان به اصلاح طلبان، به نظر می رسد تحلیل آقای باهنر خیلی به واقعیت میدانی نزدیک نیست زیرا وقتی فیلم تبلیغاتی  و مستند روحانی به نمایش درآمد، هم هاشمی و هم خاتمی حسن روحانی را رسما ستودند در صورتی که درباره عارف چنین اتفاقی نیفتاد.

با این حال به نظر می رسد بخشی از اصولگرایان "گز نکرده، پاره کرده اند" و این شتابزدگی ناشی از آن است که ترسی اردوگاه آنان را فرا گرفته که هر کدام می خواهند نقشی در انسجام زدائی از اصلاح طلبان بازی کنند و به نوعی خاتمی را در آغوش عارف جای دهند. شاید این ترس، قوت گرفتن احتمال پیروزی حجت الاسلام روحانی ومیدان داری جریانی در 8 سال آینده باشد که به جریان هاشمی معروف شده است.