رقابت گازی ایران و روسیه

23 خرداد 92 شهروند

 

نشان می دهد، فضای جدی در حوزه گازی در حال ابراز وجود است و اروپائیان به این دلیل که قبل از فصل سرما بحث تامین گاز را به نقطه مناسبی برسانند، از تابستان آغاز به کار کرده اند. 

توافق‌های جدید گازی تهران - باکو این نوید را به کشورهای اروپائی داده است که می توانند در مقابل تسلط روس ها بر مسیر انتقال انرژی به اروپا، قد علم کنند و انحصار روس ها را در این فضا بشکنند. در اولین قدم مخالفت آلمان و گرجستان با پیشنهادهای گازی روسیه را می توان در این راستا تعبیر کرد. ایران  نیز آمادگی خود را برای افزایش صادرات گاز به کشورهای منطقه قفقاز به ویژه ارمنستان اعلام کرده است.

اواسط خرداد ماه سالجاری خبر رسید سهام شرکت توزیع گاز آرگ ارمنستان توسط شرکت گازپروم روسیه خریداری شده است. از آن زمان به بعد روسها با دستیابی به این موفقیت فشارها بر دولت ایروان به منظور کاهش و یا توقف واردات گاز ایران افزایش دادند.

بر این اساس برخی از نمایندگان پارلمان ارمنستان تاکید کرده بودند: دولت این کشور تحت فشار مسکو مالکیت خط لوله انتقال گاز ایران به ارمنستان را به گاز پروم روسیه واگذار کرده و به اعتقاد نمایندگان پارلمان ارمنستان، گازپروم به منظور توقف واردات گاز ارمنستان از ایران و یکه تازی در بازار گاز ارمنستان، اقدام به خرید این خط لوله کرده است.

با افزایش فشارهای گازی گازپروم، برخی از مقامات دولت ایروان همچون آرمن موسیسیان وزیر انرژی تیگران سرگیسیان نخست وزیر ارمنستان با ادعای گران بودن گاز ایران در مقایسه با گاز وارداتی روسیه اعلام کردند: کشورش واردات گاز از ایران را متوقف خواهد کرد.

همزمان با این تغییر و تحولات گازی، هفته گذشته ایران و جمهوری آذربایجان به عنوان دو قطب تولید و صادرات گاز منطقه خاورمیانه و حوزه دریای خزر پشت درب های بسته مذاکراتی را به منظور توسعه همکاری های گازی در باکو انجام دادند.

با به پایان رسیدن مذاکرات گازی باکو، مسئولان جمهوری آذربایجان با استقبال از پیشنهادهای گازی تهران از افزایش صادرات و همکاری های گازی با ایران خبر داده و حتی ناطق عباسف معاون وزیر صنعت و انرژی آذربایجان با اشاره به افزایش تولید گاز این کشور به 54 میلیارد مترمکعب تا سال ٢٠٢٠ میلادی خواستار افزایش طرح های مشترک صادرات، سوآپ و ترانزیت گاز با ایران شد.

رویاروئی گازی

مهر گزارش داده است: بازار گاز روسیه این روزها در کشورهای اروپایی با تهدیدی به نام "شیل گس" روبرو شده است و غول گازی جهان به منظور حفظ بازارهای سنتی گاز خود در قاره سبز اقدام به کاهش قیمت گاز و ارائه تخفیف های گازی کرده اند که البته این سنارو تاکنون موفق نبوده است.

از این رو پس از مخالف آلمان با پیشنهادهای گازی روسیه، گرجستان هم دست رد به طرح روسیه مبنی بر از سرگیری واردات گاز طبیعی از این کشورگازخیز شده و نکته قابل توجه آن است که گرجستان کریدور انتقال گاز روسیه به ارمنستان است.

در همین حال میخاییل ساکاشویلی رئیس جمهوری گرجستان با مخالفت نسبت به ازسرگیری واردات گاز از روسیه تاکید کرده است: از سرگیری واردات گاز طبیعی از روسیه می تواند استقلال گرجستان را به مخاطره بیندازد.

گرجستان در سال 2007 میلادی خرید گاز از روسیه را متوقف و خرید گاز از آذربایجان را آغاز کرد زیرا دولت تفلیس معتقد است: افزایش گازبها از سوی روسیه اقدامی سیاسی بوده و این افزایش گازبها به منظور تنبیه گرجستان است.

 

عقب نشینی گازی

با گذشت حدود 10 روز از مواضع تند ایروان علیه گاز ایران، آرتسویک میناسیان، معاون حزب فدراسیون انقلابی ارمنستان با بیان اینکه گاز وارداتی از روسیه به ارمنستان ارزان ترین گاز منطقه نیست، گاز ایران جایگزین خوبی برای گاز وارداتی از روسیه اعلام کرده است.

این مقام ارمنی با تاکید بر اینکه در صورت افزایش گازبها در ارمنستان، هیچ شهروندی در ارمنستان نخواهد ماند و روسیه نمی تواند این حقیقت را کتمان کند که از گاز به عنوان یک ابزار سیاسی استفاده می کند، تاکید کرد: برنامه گازپروم روسیه برای افزایش گازبها در ارمنستان، اقدامی بی دلیل و نامعقول ضمن آنکه لازم است که شرکت آرمروسگازپروم ملی شود تا واردات گاز از ایران و منابع جایگزین انرژی بررسی شود.

تیگران سرکیسیان نخست وزیر ارمنستان هم اخیراب ا بیان اینکه شرکت سرمایه گذاری مشترک روسیه-ارمنستان (آرمروسگازپروم) از دولت ارمنستان خواسته است تا گازبهای شهروندان ارمنی را  از 316 دلار برای هر یکهزار مترمکعب گاز به 530 دلار افزایش یابد، بیان کرد: روسیه هر یک هزار مترمکعب گاز خود را با قیمت 189 دلار و مشابه با قیمتی که از بلاروس مطالبه می کند به ارمنستان می فروشد.

آرمن مووسیسیان وزیر انرژی و منابع طبیعی ارمنستان هم در جدیدترین اظهارات خود تاکید کرده است: ارمنستان به خرید گاز از ایران ادامه می دهد.

آمادگی ایران برای افزایش صادرات

ایران و ارمنستان سال 1383 قراردادی به منظور تهاتر گاز و برق امضا کردند که مطابق با این توافق قرار بود حجم صادرات گاز ایران تا سال 2010 میلادی به یک میلیارد متر مکعب در سال افزایش یابد.

 در حال حاضر به طور متوسط روزانه بیش از یک میلیون متر مکعب گاز طبیعی از طریق تاسیسات مرزی نوردوز به این کشور همسایه صادر می شود که برای انتقال گاز طبیعی به ارمنستان خط لوله ای به قطر 30 اینچ و به طول 113 کیلومتر حدفاصل تبریز تا مرز ارمنستان ساخته شده است.

مدت قرارداد تهاتر گاز ایران و برق ارمنستان را 20 ساله بوده که قرارداد صادرات گاز ایران به ارمنستان یک قرارداد چهار جانبه میان شرکت ملی صادرات گاز ایران، شرکت توانیر، شرکت ایروان تی پی پی و شرکت برق ارمنستان است.

با این وجود اخیرا مسئولان گازی ایران از آمادگی دولت تهران به منظور افزایش صادرات گاز طبیعی به کشورهای منطقه قفاز به ارمنستان خبر داده اند ضمن آنکه محمد رئیسی سفیر ایران در ایروان گفته است: ایران آماده کمک به ارمنستان در زمینه عرضه گاز به مقدار و اندازه ای است که می تواند.